هر آنچه نیاز است در مورد مالیات بر ارث بدانید

مالیات بر ارث مخصوص کدام اموال متوفی است؟

بعد از این که فرد فوت کرد؛ وراث باید بر اساس قانون انحصار وراثت عمل نمایند و برای این که بتوانند اموال باقی مانده را بین خودشان تقسیم کنند باید حصر ورثه صورت بگیرد و سپس برای تقسیم اموال نیاز است که مالیات اموال به جا مانده پرداخت شود. بنابراین این نوع مالیات با سایر انواع مالیات مانند مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی کاملا متفاوت است.  ۶ گروه از اموال متوفی شامل پرداخت مالیات می شود که دولت به ورثه به مدت یک سال فرصت داده است که این مالیات را پرداخت نمایند؛ . این گروه از اموال بر اساس ماده ۱۷ قانون مالیات های مستقیم به گروه های زیر تقسیم می شوند:

• سپرده های بانکی متوفی، اوراق مشارکت او،اوراق بهادار به استثنای اوراقی بهاداری که در بند ۲ ماده ۱۷ مستثنی شده اند.
• سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آن ها
• حق الامتیاز مانند حق سرقفلی برای متوفی یا حق اختراع
• وسایل نقلیه موتوری متوفی اعم از زمینی، هوایی، دریایی
• ملک و املاک به جا مانده از متوفی
• آن دسته از اموال متوفی ایرانی که در خارج از کشور وجود دارد.

نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که برای پرداخت این مالیات نیاز است که ورثه ابتدا مراحل انحصار وراثت را انجام دهند. برای این منظور نیاز است که ابتدا مدارک مورد نیاز توسط ورثه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل داده شود و سپس برای تعیین میزان سهم الارث هر کدام از وراث پرونده به شورای حل اختلاف ارجاع می شود و گواهی حصر ورثه صادر خواهد شد. بعد از دریافت گواهی باید میزان مالیات هر کدام از وراث پرداخت گردد.

معافیت های مالیات بر ارث

اموالی که باید مالیات آن ها اجبارا توسط ورثه باید پرداخت شود؛ توضیح داده شد؛ بنابراین باقی اموالی به جا مانده از متوفی که در این قسمت بیان می کنیم؛ از پرداخت مالیات معاف خواهد شد. در ماده ۲۴ قانون مالیات های مستقیم  معافیت های مالیاتی این وراث  شامل موارد زیر می شود:

• تمامی وجوه مربوط به بازنشستگی و خدمت و همچنین پس انداز های ناشی از خدمت و مزایای آن
• آن دسته از وجوهی که توسط موسسات بیمه یا بیمه گزار و کارفرما به متوفی داده شده است شامل بیمه های عمر و بیمه های زندگی
• خسارت ناشی از فوت و دیه که به ورثه پرداخت می شود.
• آن دسته از اموالی که به موسسات دولتی وقف شده است.
• اثاثیه منزل متوفی که او در محل سکونتش از آن ها استفاده می کرده است.
• همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که وراث طبقه اول و دوم شهدای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات بر ارث اموال این شهیدان معاف هستند.

میزان مالیات بر ارث برای هر کدام از طبقه ها

تفاوتی نمی کند که ورثه جزو کدام طبقه باشند؛ نیاز است که مالیات بر میزان ارث به طور کامل قبل از تقسیم ارث، پرداخت شود. به عنوان مثال اگر متوفی یک خانه برای ورثه خود به جا گذاشته است؛ تا زمانی که مالیات این خانه پرداخت نشود، ورثه نمی تواند این خانه را به نام خود بزند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که قانون مالیات بر ماترک تا قبل از سال ۱۳۹۵ یک قانون کاملا متفاوتی بود که برای وراث جرایم مالیاتی قرارداده بود اما قانون جدید؛ در خصوص جرایم مالیاتی ناشی از دیرکرد پرداخت مالیات از ارث صحبتی نکرده است.

یکی دیگر از نکات مهمی که ماده ۱۷ قانون مالیات های مستقیم به آن پرداخته است؛ میزان مالیات ارث تبعه خارجی در ایران است. بر اساس تبصره سوم ماده ۱۷ اگر هردو متوفی و وراث شخص غیر ایرانی و تبعه خارجی باشد و این اشخاص اموالی در ایران داشته باشند؛  میزان مالیات آن ها همانند وراث طبقه اول محاسبه می شود.  توجه به این نکته ضروری است که این نوع مالیات برای هر طبقه با نرخ های جداگانه محاسبه می شود که ما در این محتوا و در ادامه این میزان را برای سال ۱۴۰۳ بیان خواهیم کرد.

 برای وراث طبقه اول

شاید این نکته برای شما جالب باشد که میزان مالیاتی که وراث طبقه اول باید پرداخت نمایند؛ نسبت به مالیات وراث طبقه دوم و سوم متفاوت است. در واقع قانون برای هر طبقه میزان مالیات ما ترک را مشخص کرده است. میزان مالیات وراث طبقه اول بر اساس به روش زیر است:

• ۳ درصد مالیات نسبت به سپرده های بانکی، اوراق بهادار و مشارکت، سودهای این اوراق و سود سهام تا تاریخ مربوط به ثبت انتقال به نام وراث یا پرداخت و تحویل به آن ها
• میزان ۰.۷۵ درصد برای سهام بورس و ۶ درصد برای سهام غیر بورسی
• ۲ درصد مالیات برای انواع وسایل نقلیه موتوری
• ۱۰ درصد برای حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی دیگر و ۳ درصد برای سرقفلی و حق واگذاری آن
• نرخ ۱۰ درصد مالیات نسبت به اموال شخص ایرانی در خارج از کشور البته بعد از کسر مالیات بر ارث دولت محل وقوع مال
• ۵ درصد نسبت به حق واگذاری ملک یا به طور کلی املاک

وارث طبقه دوم و مالیات بر ارث

بر اساس قانون اگر وراث طبقه اول نباشند؛ ارث به طبقه دوم می رسد. در این صورت این طبقه باید  مالیات ماترک را پرداخت کنند. مالیاتی که این طبقه پرداخت می کنند مشابه مالیات طبقه اول نیست و نرخ های مالیات کاملا متفاوت است.

• برای سپرده های بانکی ۶ درصد
• سهام بورسی معادل ۱.۵ درصد
• انواع سهام غیر بورسی ۱۲ درصد
• حق امتیاز ۲۰ درصد و برای سرقفلی ۶ درصد
• برای املاک ۱۵ درصد
• و برای وسایل نقلیه نیاز است که ۴ درصد مالیات توسط ورثه طبقه دوم پرداخت شود.

طبقه سوم و میزان مالیات

این طبقه در صورتی ارث می برند که وراث طبقه دوم نباشند. در این صورت میزان مالیات به این صورت است:

• ۱۲ درصد برای سپرده های بانک
• ۳ درصد برای سهام های موجود در بورس
• ۲۴ درصد برای سهام های خارج از بورس
• ۴۰ درصد برای حق امتیاز و ۱۲ درصد برای سرقفلی
• ۳۰ درصد برای ملک. به طور کلی در خصوص ملک میزان مالیات آن بر اساس ارزش معاملاتی آن محاسبه می شود. املاک تجاری نیز بر اساس ارزش روز محاسبه می شود.
• ۸ درصد برای وسایل نقلیه موتوری

سخن پایانی

ورثه بر اساس ماده ۱۸ قانون مالیات های مستقیم به سه طبقه تقسیم می شوند که هر کدام از این سه طبقه باید بر اساس نرخ هایی که در این محتوا بیان شد؛ مالیات ماترک را پرداخت نمایند. این محتوا تقریبا تمامی نکات قانونی درباره مالیات باقی مانده از اموال متوفی را بیان کرده است اما اگر شما سوالات بیشتری در این باره دارید می توانید سوالات مالیاتی خود را در بخش کامنت ها از متخصصان تاو بپرسید.