خانه 
تعریف مالیات بر ارزش افزوده در قانون
قوانین مالیاتی در خصوص ارزش افزوده بیان کرده است که تفاوت بین ارزش کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا و خدمات خریداری شده یا تحصیل شده در یک دوره معین ارزش افزوده آن کالا است. در واقع این مالیات بر تمامی کالاها مگر در مورد کالاهای معاف شده؛ اعمال می شود و در هر مرحله وظیفه اصلی مصرف کنندگان است که این مالیات را پرداخت کنند.
اگر بخواهیم در این باره مثالی بزنیم می توانیم تولید شامپو را بیان کنیم که مصرف کنندگان آن اشخاص دیگری هستند و تولید کننده شامپو باید میزان مالیات را بر قیمت شامپو اضافه کند و سپس از مصرف کننده دریافت نمایند. به عبارت بهتر تولید کننده هزینه برخی از مواد و کالا را از مصرف کننده شامپو دریافت می کند و بعد از محاسبه، ما به التفاوت را باید به دولت پرداخت کند.
مالیاتی که باید در نتیجه ارزش افزوده پرداخت شود به ۳ نوع تقسیم خواهد شد که هر کدام از این سه نوع باید محاسبه و پرداخت شود. بر اساس قانون این نوع از مالیات به صورت فصلی باید پرداخت شود بنابراین هر سه ماه یک بار باید مابه التفاوت ناشی از دریافت این مالیات به دولت پرداخت گردد. در ادامه انواع مالیات های ارزش افزوده را بیان خواهیم کرد.
تقسیم بندی مالیات بر ارزش افزوده
همانطور که بیان کردیم ۳ نوع مالیات به صورت ارزش افزوده وجود دارد:
- ارزش افزوده تولیدی: مالیات ارزش افزوده برای کالاهای تولیدی به این صورت است که به خاطر فروش این نوع از کالا مالیاتی تعلق میگیرد. در واقع هم کالاهایی که به صورت سرمایه ای هستند و هم آن دسته از کالاهای مصرفی باید این نوع مالیات را پرداخت نمایند. نکته قابل توجه این است که بنگاه های اقتصادی اگر بخواهند کالاهای سرمایه ای را خریداری نمایند؛ نیازی به پرداخت این نوع مالیات ندارند.
- کالاهای مصرفی و مالیات ارزش افزوده آن: مالیات این نوع از کالاها به گونه ای است که مصرف کننده باید آن را پرداخت کند و به عبارت بهتر تولید کننده نیازی به پرداخت مالیات ندارد.
- مالیات ارزش افزوده کالاهای درآمدی: این نوع مالیات مخصوص فروش تولید خالص کالا است. در واقع بعد از این که هزینه استهلاک کم شد مالیات تعلق می گیرد که در نتیجه در سرمایه گذاری خالص هم باید مالیات پرداخت شود.
معافیت مالیاتی مالیات بر ارزش افزوده
تمامی گروه های شغلی باید مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت نمایند اما با این حال این نوع مالیات برای برخی از کالاها و خدمات اعمال نمی شود که دلیل اصلی آن هم حمایت از کالاهای مصرفی خانواده بیان شده است. به هر حال بر اساس قانون جدید برخی از کالا ها که در قانون قدیم از معافیت مالیاتی برخودار بودند؛ به شمول کالاهای دارای ارزش افزوده اضافه شد و همچنین بر اساس قانون جدید برخی از کالاها و خدمات معاف از پرداخت این نوع مالیات شدند. در ادامه هم کالاها و هم خدماتی که دارای معافیت های قانونی از پرداخت مالیات مربوط به ارزش افزوده هستند؛ بیان خواهد شد.
انواع خدمات معاف از مالیات ارزش افزوده در قانون جدید
بر اساس قانون خدماتی که در ادامه بیان می شود؛ دیگر نیازی به پرداخت مالیات های مربوط به ارزش افزوده را ندارند که در این خدمات در زیر آمده است:
- خدمات مربوط به چاپ و انتشار و زینک و خدمات نشر و توزیع آن
- آن دسته از خدماتی که در آرامستان ها ارائه می شود و همچنین خدمات درمانی و توانبخشی و تشخیصی و پیشگیری
- انواع بیمه های زندگی و کشاورزی و بیمه های اجتماعی و تکمیلی
- تمامی عملیات بانکی و قرض الحسنه
- نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و اوراق بهادار و همچنین خدمات بورسی و بازار سرمایه به تشخیص سازمان بورس
- آن دسته از خدمات آموزشی و پژوهشی که دارای مجوز هستند.
- اقامت در هتل های ۳ ستاره و پایین تر و سایر مراکز اقامتی به شرط این که مجوز داشته باشند.
- سود تسهیلات اعطا شده حاصل از شرکت های واسپاری که مجوز دارند.
- خدمات مربوط به پیشگیری محصولات دامی و گیاهی و مسائل مربوط به ماشینی کردن آب کشاورزی و کشت بافت و تولید اندام های تکثیری گیاهان
- آن دسته از خدماتی که مربوط به دادن تسهیلات مالی و اعتباری به واسطه صندوق های حمایتی و ضمانت، صادرات و سرمایه گذاری، بیمه ای و پژوهشی و فناوری است البته در صورتی که مجوز داشته باشند.
- نقل و انتقال مسافر و خدمات مربوط به حمل مسافر و بار آن ها در سفرهای درون شهری و برون شهری و حتی بین المللی
- شارژهای که شرکت های خدماتی مربوط به قانون نحوه واگذاری مالکیت از و اداره امور شرکت های صنعتی دریافت میکنند.
کالاهای معاف شده از مالیات بر ارزش افزوده در قانون جدید
در برابر خدمات ارائه شده در جامعه؛ برخی از کالاها هم از معافیت مالیاتی مربوط به ارزش افزوده برخوردار هستند.
- محصولاتی مربوط به جنگل و گلخانه و محصولات کشاورزی که به صورت خام و فراوری نشده هستند. گیاهان دارویی
- بذر و نشاء و نهال و سم، کود و آب کشاورزی. همچنین دام زنده و خوراک آن
- روزنامه ها و نشریات و نسخه های الکترونیکی و کاغذی کتاب، کاغذ باطله و خمیر کاغذ، دفتر تحریر و کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه.
- کالاهایی که مسافر برای مصارف شخصی خود می آورد البته در صورتی که تا حد معافیت مالیاتی گمرک نرسد.
- شمش طلا و هرگونه حواله ای که پشتوانه طلا دارد و همچنین دارایی های غیر منقول و حواله کاغذی.
- انتقال دارایی به صندوق دارایی یا از صندوق دارایی یا نهاد های واسط قانونی توسعه ابزار و نهاد های مالی جدید
- تجهیزات هوانوردی و رادارها و تجهیزات نظامی و اطلاعاتی
- فرش دستباف و صنایع دستی
- دارو و واکسن و لوازم درمانی و توانبخشی
- تجهیزات نظامی، امنیتی، دفاعی و اطلاعاتی
- شیر، پنیر و ماست، انواع گوشت و فراورده های گوشتی، تخم مرغ و انواع تخم ماکیان، آرد و نان، برنج و حبوبات، سویا و پروتیئن سویا، شیر خشک و روغن های گیاهی، تخم مرغ نطفه دار.
مالیات بر ارزش افزوده: مهلت و نحوه پرداخت
تمامی مودیان مالیاتی موظف هستند که بعد از پایان ۳ ماه فرم های مربوط به این نوع مالیات را پر نمایند و آن را برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. پرداخت این مالیات باید در پایان هر فصل انجام شود و به همین ترتیب باید اظهارنامه ارزش افزوده توسط مودیان تنظیم گردد. در این نوع مالیات هم همانند مالیات های مستقیم، شرکت ها و اشخاص باید حتی در صورت عدم فعالیت، اظهارنامه ارزش افزوده را تنظیم کنند در غیر این صورت باید جریمه های سنگینی را پرداخت نمایند. برای پرداخت مالیات نیاز است که وارد سامانه مالیاتی کشور شوید اما قبل از هر چیزی نحوه محاسبه مالیات های ارزش افزوده دارای اهمیت است. به عبارت بهتر کالاهایی که ۹ درصد یا ۱۰ درصد مالیات ارزش افزوده برای آن ها تعلق میگیرد به روش خاصی است:
محاسبه مالیات ده و نه درصد
مالیات های ۱۰ درصد معمولا با تفریق محاسبه می شود. به این صورت که باید مابه التفاوت به دست آمده ناشی خرید و فروش کالا را محاسبه کرد و در نتیجه میزان مالیات ارزش افزوده بدست خواهد آمد که باید در هر مرحله پرداخت گردد. مالیات ناشی عوارض کالاها به نرخ ده درصد محاسبه می گردد که فرمول محاسبه به این صورت است:
مبلغ کل ناشی از خرید کالا- مبلغ کل مربوط به فروش کالا * میزان نرخ مالیات ارزش افزوده= میزان مالیات
اما برای کالاهایی نرخ ۹ درصد باید مالیات پرداخت کنند نحوه محاسبه کمی متفاوت تر است. در واقع باید برای مالیات های ۹ درصد صورتحساب هایی که شخص در این مدت استفاده کرده است را برای سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند. نحوه محاسبه مالیات به روش زیر است:
مالیات و عوارض خرید – مالیات و عوارض فروش= میزان مالیات ارزش افزوده
با این حال برای محاسبه دقیق این نوع مالیات توصیه ما مشورت با یک وکیل مالیاتی است که در این امر متخصص و خبره است. می توانید با کمک شماره هایی که در سایت درج شده است با وکیل متخصص تماس بگیرید.
نکات قابل توجه مربوط به مالیات بر ارزش افزوده
اگر کالاها و خدمات ارائه شده دارای ارزش افزوده باشد و نیاز باشد که مالیات مربوط به آن پرداخت شود؛ باید هم خریداران و هم فروشندگان نکات قابل توجهی را در نظر داشته باشند. این قوانین شامل موارد زیر است:
- فاکتورهای رسمی حتما باید توسط خریدار و فروشنده دریافت شود و تمامی اطلاعات خواسته شده در آن را بنویسید.
- خریدار و فروشنده باید گواهی ارزش افزوده مربوط به تامین کننده کالا و خدمات را داشته باشد. همچنین کپی مدارک مربوط به تامین اعتبار تامین کننده باید حتما در شرکت نگهداری شود و در صورتی که سازمان امور مالیاتی آن را تقاضا کرد؛ باید آن ها را تسلیم نماید.
- حتما تا ۱۵ روز بعد از این که فصل تمام شد باید اظهارنامه های مربوط به پرداخت این مالیات تنظیم شود در غیر این صورت جریمه های سنگینی مشمول مودی مالیاتی خواهد شد.
- در صورتی که مودی به میزان مالیات ناشی از ارزش افزوده کالا و خدمات اعتراضی دارد؛ باید حتما تا ۲۰ روز بعد از این که اوراق مالیاتی صادر شد؛ باید اعتراض خود را وارد نمایید.
- حتما تمامی فاکتورها و رسید ها، اسناد و مدارک مربوطه باید در جای امنی نگهداری شود به این خاطر که تمامی اطلاعات برای پرداخت این مالیات باید حتما مستند سازی شود.
سخن آخر
نظام مالیاتی کشور ما هم به صورت مستقیم و هم غیر مستقیم است. مالیات های مستقیم بسیار گسترده هستند و به انواع متفاوتی تقسیم خواهند. در مقابل ارزش افزوده یکی از مالیات های غیر است که ضوابط و قواعد خاص و متفاوتی دارد که در این مقاله سعی کردیم تمامی این قواعد را بیان کنیم. حال محاسبه و تنظیم اظهارنامه برای این مالیات باید به گونه ای متفاوت انجام شود که توصیه ما استفاده از مشاوره حقوقی مالیات است.
گروه وکلای تاو آماده است به تمامی سوالات مالیاتی شما پاسخ بدهد کافی است که در بخش نظرات سوالات خود را مطرح نمایید.
