دسته بندی مالیات تکلیفی در قانون به چه صورت می باشد؟

دسته بندی مالیات تکلیفی در قانون

نوعی از مالیات که برخی از اشخاص را ملزم به پرداخت می کند؛ مالیات به صورت تکلیفی است که اشخاص حقیقی و حقوقی موظف هستند آن را پرداخت نمایند. این نوع مالیات شامل درآمد اشخاص می شود و شخصی که نقش پرداخت کننده را دارد؛ موظف است که مالیات را به اداره امور مالیاتی پرداخت نمایند.

اگر بخواهیم یک تعریف واضح و روشن از این نوع مالیات بیان کنیم؛ می توانیم یک کارگر را مثال بزنیم که به خاطر درآمدی که در ایران کسب کرده است باید مالیات پرداخت کند اما این مالیات توسط او پرداخت نمی شود بلکه کارفرمای او باید مالیات را پرداخت نماید. در ادامه انواع مالیات از نوع تکلیفی را بر اساس آنچه که در قانون است؛ بیان خواهیم کرد.

حقوق و دستمزد

یکی از مهمترین مالیات هایی که باید به عنوان مالیات های تکلیفی پرداخت گردد؛ مالیات مربوط به حقوق است. با این که مثالی درباره این نوع مالیات بیان شد اما قانون مالیات های مستقیم در این باره دو ماده را اختصاص داده است. نخست این که در ماده ۸۲ بیان شده است که کارفرما موظف است که در قبال نیروی کاری که استخدام می کند؛ مالیات حقوق پرداخت کند. میزان مالیاتی که کارفرما باید پرداخت کند بر اساس میزان حقوق کارگر اوست. بر همین اساس تا میزان ۱۲ میلیون تومان معافیت از مالیات وجود دارد اما برای مازاد بر اساس جدولی که در ادامه بیان می کنیم این میزان مالیات محاسبه خواهد شد. البته لازم به ذکر است که این میزان مالیات هرساله تغییر می کند.

در خصوص این که چه اشخاصی باید این مالیات را پرداخت کند؛ ماده ۸۶ بیان کرده است که پرداخت کنندگان حقوق هنگامی که حقوق را پرداخت می کنند موظف هستند که مالیات را تا پایان ماه بعدی پرداخت نمایند. البته آن ها باید فهرستی را هم باید تنظیم کنند که این فهرست شامل اطلاعات دریافت کنندگان حقوق است. این اطلاعات شامل نام و نشانی و حقوق و میزان آن است.

مالیات تکلیفی اجاره

بر اساس تبصره ۹ ماده ۵۳ قانون مالیات های مستقیم  اشخاص حقوقی و وزارت خانه ها و موسسات و شرکت های دولتی وظیفه دارند که میزان مالیات به صورت تکلیفی را از مال الاجاره کسر کنند و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. این تبصره فقط در خصوص اشخاص حقوقی است و بنابراین درباره اشخاص حقیقی باید اجاره دهنده مالیات را پرداخت کند. بنابراین اگر مستاجر شخص حقیقی باشد مالیات تکلیفی نیست. با این حال برای محاسبه مالیات بر اجاره می توانید با یک وکیل متخصص مالیاتی مشورت نمایید و همچنین اگر می خواهید در خصوص مالیات بر اجاره املاک اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ با کلیک بر روی قسمت پررنگ ؛ می توانید محتوای مخصوص این مالیات را مطالعه نمایید.

حق الوکاله وکیل و مالیات تکلیفی

یکی از گروه هایی که باید مالیات را به صورت تکلیفی پرداخت کنند؛ وکلا هستند. بر اساس ماده ۱۰۳ وکلای دادگستری باید میزان ۵ درصد از حق الوکاله را برای باطل کردن تمبر پرداخت کنند. وکلا باید میزان حق الوکاله را در قرارداد وکالت ذکر کنند و بعد از آن نوبت به ابطال تمبر می رسد. برای پرداخت مالیات نیاز است که وکیل وارد سامانه مالیاتی کشور شوند و بعد از وارد کردن کد ملی یا کد مالیاتی قادر خواهند بود که جزئیات مالیات را مشاهده نمایند. باطل کردن حق تمبر بعد از عقد قرارداد وکالت همان مالیات به صورت تکلیفی است که وکیل باید پرداخت کند. توصیه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر محتوای مالیات وکلا را مطالعه نمایید.

عقد مضاربه و مالیات مربوطه

یکی از عقودی پرطرفدار در جامعه عقد مضاربه است. به این صورت که شخصی از سرمایه شخص دیگری برای تجارت استفاده می کند و در سود با سرمایه گذار شریک می شود. در این نوع عقد هم نیاز به پرداخت مالیات به صورت تکلیفی است. شخصی که از سرمایه دیگری استفاده می کند عامل یا مضارب نام دارد و او بر اساس ماده ۱۰۲ قانون مالیات های مستقیم وظیفه دارد که علاوه بر مالیات خویش میزان مالیات درآمد سهم صاحب سرمایه را هم پرداخت کند. در این صورت معافیت های مالیاتی برای درآمد سهم صاحب سرمایه اعمال نخواهد شد.

نکته قابل توجه این است که رسید مالیات پرداخته شده باید هم برای سازمان امور مالیاتی کشور و هم برای صاحب سرمایه ارسال گردد.

مالیات اشخاص حقوقی خارجی و مالیات تکلیفی بیمه

اشخاص حقوقی خارجی بر اساس ماده ۱۰۷ قانون مالیات های مستقیم باید مالیات به صورت تکلیفی را پرداخت نمایند. در این ماده آمده است که اشخاص خارجی که در خارج از ایران هستند ولی از ایران درآمد کسب می کنند باید مالیات پرداخت نمایند. همچنین در بخشی از این ماده درباره مالیات تکلیفی بیان شده است که پرداخت کنندگان تمامی وجوه باید در هر پرداخت مالیات را با توجه به مبالغی که از اول سال تا آن تاریخ پرداخت کرده اند؛ کسر نمایند و تا پایان ماه بعد به اداره امور مالیات پرداخت کنند. بهترین را برای محاسبه این مالیات این است که با وکیل خبره مالیاتی از گروه وکلای تاو مشورت شود.

همچنین مالیات مربوط به موسسات بیمه نوع دیگری از مالیات از نوع تکلیفی است. در تبصره ۵ ماده ۱۰۹ قانون مالیات های مستقیم این نوع مالیات را این گونه تعریف کرده است که اگر موسسات بیمه خارجی با قبول بیمه اتکایی از موسسات بیمه ایرانی کسب درآمد نمایند؛ باید ۲ درصد  را به عنوان حق بیمه دریافتی و سود حاصل از سپرده در ایران برای مالیات پرداخت کنند.

نقل و انتقال سهام

بر اساس قانون مالیات های مستقیم، آن دسته از اشخاصی که سهام و سهم الشرکه خود را سایر شرکت ها منتقل می کنند باید مالیات مقطوعی به میزان ۴ درصد را پرداخت کنند. همچنین این اشخاص باید این مالیات را قبل از انتقال سهام پرداخت نمایند. همچنین آن دسته از شرکت هایی که در در بورس پذیرفته شده اند باید مالیات نیم درصد را به سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند. مهلتی که برای پرداخت این مالیات قرارداده شده است تا پایان ماه بعد از تاریخ ثبت افزایش سرمایه است.

مالیات به صورت تکلیفی برای پزشکان و پیمانکاران

در خصوص مالیات پزشکان محتوایی جداگانه در سایت تاو وجود دارد که به صورت کامل در خصوص مالیات این اشخاص صحبت شده است اما به طور کلی مالیات تکلیفی پزشک و دندانپزشک برای زمانی است که پزشک برای مراکز درمانی کار می کند و در این صورت این مراکز موظف هستند که ده درصد از حق الزحمه پزشک را به عنوان مالیات برای سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نمایند.

همچنین مالیات پیمانکاری به این صورت است که کارفرما باید میزان ۳ درصد از دستمزد پیمانکار را کسر و به اداره امور مالیات واریز نمایند.

جریمه عدم پرداخت مالیات تکلیفی و نحوه محاسبه مالیات

در خصوص نحوه محاسبه این نوع مالیات بهترین روش این است که با یک وکیل مالیاتی مشورت داشته باشید به این خاطر که یک قانون کلی برای محاسبه این مالیات وجود ندارد و با توجه به درصد هایی که بیان شد؛ باید میزان مالیات برای هر شخص به صورت جدا محاسبه شود.

همچنین عدم پرداخت این مالیات باعث می شود که اشخاص معادل ۱۰ درصد به پرداخت جریمه محکوم شوند. به این صورت اگر که مالیات شما ۲۰ میلیون بوده است؛ باید علاوه بر پرداخت ۲۰ میلیون تومان، ده درصد از آن را به عنوان جریمه مالیات پرداخت کنید. میزان ۲.۵ درصد جریمه هم برای زمانی است که شخص مالیات دهنده هر ماه در پرداخت مالیات تاخیر می کند.

سخن آخر

مباحث مربوط به مالیات به قدری پیچیده است که به تنهایی نمی توان از پس آن برآمد. مالیات از نوع تکلیفی نوعی از انواع مالیات های مستقیم است که اشخاص موظف به پرداخت آن در موعد مقرر هستند. با این حال مالیات های تکلیفی یک قوانین و مقرره کلی ندارد و با توجه به شغلی که اشخاص و گروه های متفاوت دارند، درصدی از مالیات باید پرداخت شود.

برای سوالات تخصصی تر می توانید سوالات خود را در بخش کامنت ها بپرسید و از وکلای متخصص تاو پاسخ دریافت کنید.